In 2024 heeft het TextielMuseum belangrijke stappen gezet in de versterking van haar positie als toonaangevend instituut voor erfgoed, kunst, design en innovatie in textiel. Het museum heeft zowel haar nationale en internationale impact vergroot als een solide basis voor de toekomst gelegd. Het afgelopen jaar stond in het teken van succes, groei en nieuwe samenwerkingen, wat zich vertaalde in zowel inhoudelijke als strategische mijlpalen. 

In 2024 heeft het TextielMuseum, samen met het TextielLab, haar BIS-positie als ontwikkelingsinstelling binnen de nationale culturele basisinfrastructuur, via het Ministerie van OC&W, voor de periode 2025-2028 weten te bestendigen. Daarnaast werd het voorbereidingskrediet voor de grootschalige verbouwing van het TextielMuseum en de herbestemming van het naastgelegen Dröge pand unaniem door de Tilburgse gemeenteraad toegekend. Deze verbouwing, die gepland staat voor de periode 2028-2030, markeert een belangrijke stap in het toekomstbestendig maken van het museum. De komende jaren worden daartoe alle voorbereidingen intern en extern getroffen. 

2024 was ook een jaar van internationale erkenning. Het TextielMuseum stond volop in de schijnwerpers: zes kunstwerken werden ontwikkeld in het TextielLab voor de Biënnale van Venetië, en tijdens de Salone del Mobile in Milaan werd het museum vertegenwoordigd met een divers scala aan werk. Daarnaast prijkt het kunstwerk van Otobong Nkanga (10,5 x 20 meter), gerealiseerd in het TextielLab, nu in het Museum of Modern Art (MoMA) in New York. 

Het TextielMuseum sloot 2024 af met 74.461 bezoekers, ruim boven de prognose, wat de brede waardering voor het museum onderstreept. De tentoonstellingen Is it Alive, Makers on Materials en SHAPE – body, fashion, identity werden met veel enthousiasme ontvangen door zowel het publiek als de media. Nieuwe evenementen, zoals Museumgasten, een verdiepend programma op zondagmiddag waarin kunstenaars en makers betrokken bij de wisseltentoonstelling hun verhalen deelden, het netwerkevent SPIN voor de professionals-community, en het symposium Threads of Innovation, waarin inspiratie en kennisdeling centraal stonden, brachten extra verdieping en betrokkenheid bij de tentoonstellingen en de creatieve gemeenschap. Het aanbod voor het onderwijs werd uitgebreid met twee nieuwe mbo-lesmodules: één voor passement en één voor breien, als aanvulling op de bestaande module weven. 

De collectie van het TextielMuseum werd verder verrijkt met bijzondere stukken, waaronder het stalenarchief van Dutch Design-icoon Hella Jongerius, dat de verzameling op unieke wijze aanvult. 

Daarnaast sloot het TextielMuseum een partnerschap met de Vriendenloterij, waarmee de financieringsmix werd uitgebreid en de toekomstbestendigheid van het museum verder wordt versterkt. 

Ook het Regionaal Archief Tilburg heeft in 2024 belangrijke vooruitgang geboekt in de verdere ontwikkeling van haar diensten en digitale toegankelijkheid. De afgelopen jaren zijn aanzienlijke digitaliseringsslagen gemaakt, met als doel een bredere online toegankelijkheid voor zowel burgers als ambtenaren te realiseren, en tegelijkertijd het behoud van papieren archieven en kwetsbare dragers zoals Beeld en Geluid te waarborgen. Door het digitaliseren van dag- en weekbladen werd een waardevolle bron ontsloten, te beginnen met de weekbladen van Baarle-Nassau, Alphen en Chaam, en Gilze en Rijen. De afgelopen jaren zijn alle achttien schepenbankarchieven in het beheer gedigitaliseerd. In 2024 vierde het Regionaal Archief Tilburg de voltooiing van dit proces met het drukbezochte symposium Voor schout en schepenen. Een ander hoogtepunt was de overdracht van het historisch bedrijfsarchief van de Goirlese textielfabrieken H. van Puijenbroek (HaVeP) aan de gemeente Goirle. In het kader van Tilburg 80 jaar bevrijd, zette het Regionaal Archief Tilburg in 2024 belangrijke momenten uit de Tweede Wereldoorlog letterlijk op de kaart via Google Maps. Het resultaat is te bekijken op de nieuwe website Tilburg WO2 op de kaart.   

2024 bracht voor Stadsmuseum Tilburg zowel reflectie als vooruitzicht. Terwijl het vijftienjarig jubileum van Vincents Tekenlokaal werd gevierd, stonden er ook belangrijke veranderingen op het programma die de toekomst van het Tekenlokaal en de erfgoedbeleving in Tilburg zouden beïnvloeden. 

Het Stadsmuseum vierde in 2024 het vijftienjarig bestaan van Vincents Tekenlokaal, waar inmiddels meer dan 75.000 kinderen het verhaal van Vincent van Gogh in Tilburg hebben ervaren. Het gereconstrueerde tekenlokaal, gecombineerd met hedendaags tekenonderwijs, bood hen een unieke verbinding met de geschiedenis. Na dit jubileum werd echter duidelijk dat de Gemeente Tilburg andere plannen heeft voor Vincents Tekenlokaal. Begin 2025 worden de nieuwe kaders voor de toekomst vastgesteld, als onderdeel van het nieuw te ontwikkelen erfgoedbeleid van de gemeente. 

In 2024 heeft het Stadsmuseum een actieve bijdrage geleverd aan dit proces, door als informant deel te nemen aan een onderzoeksrapport over de toekomst van erfgoedbeleving in de stad en regio. Hierdoor zijn de inhoudelijke, fysieke en financiële kaders voor het Stadsmuseum in de komende jaren nog onduidelijk. Ondanks deze onzekerheden heeft het Stadsmuseum in 2024, ondanks een kleine personele bezetting, wederom van zich laten spreken door een breed scala aan rondleidingen, presentaties en programma’s over de stad en haar omgeving te organiseren. 

Dit is slechts een greep uit de vele activiteiten die Stichting Mommerskwartier in 2024 heeft gerealiseerd. Het succes ervan heeft zich ook financieel vertaald. Het resultaat is veel beter dan begroot, wat te danken is aan verschillende factoren die in dit jaarverslag uitgebreid worden toegelicht. Financiële meevallers zijn onder andere een boven reguliere prestatie met een hogere omzet in het TextielLab, meer inkomsten uit fondsenwerving, een hoger gerealiseerde BIS-subsidie en kostenbesparingen ten opzichte van de begroting op het gebied van energiekosten en lagere personeelskosten. 

Toch blijft de vraag hoe duurzaam deze extra opbrengsten en besparingen zullen zijn in een snel veranderende wereld, gekenmerkt door politieke spanningen zowel nationaal als internationaal. Daarom is de begroting voor 2025 conservatief opgesteld ten opzichte van de realisatie van 2024. 

Het financiële positief resultaat is tevens een voorwaarde voldoende reserves op te bouwen, om de toekomstige ambities waar te kunnen maken, zoals de realisatie van het Museum van de Toekomst. De personele bezetting en de beschikbare middelen voor alle activiteiten stonden daardoor onder druk in 2024. 

In samenwerking met onze belangrijke partner, de Gemeente Tilburg en omliggende gemeenten, hebben we in 2024 belangrijke stappen gezet voor de erfgoedbeleving van de toekomst. In 2025 bouwen we hier met veel toewijding op verder! 

Jochem Otten , 
Directeur/Bestuurder  Stichting Mommerskwartier